Stanisław Frączysty
Biografia
Frączysty Stanisław

(nr obozowy 27235)

Legendarny kurier tatrzański, który w 1941 roku przeprowadził z Węgier do Polski marszałka Rydza-Śmigłego; więzień Palace,- zakopiańskiej katowni Gestapo, Montelupich, KL Auschwitz i Buchenwaldu. „Za wyróżniającą się odwagę w pełnieniu służby kurierskiej w warunkach bojowych oraz za postawę wobec wroga po uwięzieniu” odznaczony Orderem Virtuti Militari. Po wojnie prześladowany przez komunistyczne służby bezpieczeństwa, wiódł spokojny, rolniczy żywot w Chochołowie. Nigdy nie zabiegał o zaszczyty dla siebie. Upominał się o innych. Doprowadził do uporządkowania mogiły żołnierzy rozstrzelanych przez Niemców w grudniu 1939 roku w Chochołowie, grobów partyzantów „Ognia” poległych w rejonie Chochołowa w 1947 roku. Przyczynił się do położenia pamiątkowych kamieni upamiętniających powstanie chochołowskie, miejsce, w którym przekroczył granicę Rydz-Śmigły, a na ścianie domu Franciszka Frączystego, w którym powołano oddział Dywersji Pozafrontowej, gdzie znajdował się kurierski punkt kontaktowy i gdzie zatrzymywali się wszyscy prowadzeni przez niego do kraju piłsudczycy, wmurował pamiątkową tablicę.

Wszelkie odznaczenia i dokumenty poświadczające wkład rodziny Frączystych w walkę o Polskę trzyma w kartonowym pudle. Dziad Stanisława, Szymon, walczył w powstaniu chochołowskim, za co był więziony przez Austriaków w twierdzy w Spilbergu. Brat, Franciszek, żołnierz 1920 roku, kurier Związku Walki Zbrojnej, zginął w KL Auschwitz. Drugi brat, Karol, poległ podczas wojny domowej w Hiszpanii. Trzeci brat, Gustaw, kawaler Orderu Virtuti Militari, kurier ZWZ, żołnierz Brygady Karpackiej, walczący pod Tobrukiem i Monte Casino, poległ pod Bolonią. Siostry – Rozalia, Władysława i Zofia – zaangażowane w działania konspiracyjne były więzione przez gestapo.

Relacja
Galeria

Fundusz Inicjatyw Obywatelskich
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Wtórna publikacja lub rozpowszechnianie treści publikowanych przez Stowarzyszenie
bez uprzedniej pisemnej zgody Zarządu Stowarzyszenia zabronione.
Auschwitz Memento
Narodowe Archiwum Cyfrowe Muzeum Tatrzańskie Miasto Nowy Targ Miasto Zakopane Powiat Tatrzański Powiat Nowotarski